Kể từ khi xuất bản lần đầu tiên năm 1970 tại Nhà xuất bản Kim Đồng đến nay, cuốn sách huyền thoại “Tôi đi học” của chàng sinh viên viết bằng chân Nguyễn Ngọc Ký trở thành cuốn sách không thể thiếu của nhiều thế hệ thanh thiếu niên miền Bắc. Sau 45 năm, “Tôi đi học” không chỉ là một tác phẩm văn học đã được kiểm nhận mà còn là một cuốn sách có ý nghĩa rất lớn lao về tinh thần, ý chí, nghị lực, giúp người đọc có thêm một tấm gương sống, một điểm tựa không hề sách vở để vượt qua những khó khăn, nghịch cảnh trong cuộc sống.
Truyện kể về thời thơ ấu của Nguyễn Ngọc Ký, sinh ra trong một gia đình gồm 4 chị em. Quê bị giặc Pháp chiếm đóng, lùng sục, càn quét. Trong một lần chạy càn, anh bị lên cơn sốt nặng, anh bị liệt cả hai tay, bố mẹ tìm mọi cách để chạy chữa cho anh, nhưng không khỏi, khi đó anh mới 4 tuổi. Từ đó, mọi sinh hoạt, ăn uống... của Ký đều phải nhờ bố mẹ và các chị. Nguyễn Ngọc Ký cũng không còn tham gia được các trò chơi cùng bạn bè. Đến tuổi đi học, nhìn các bạn tung tăng cắp sách đến trường, Ký cũng thèm được đi học. Ký đứng ngoài cửa sổ lớp nhìn trộm các bạn học bài. Cô giáo Cương thương cậu bé ham học mà lại bị tật nguyền gọi em vào lớp ngồi học. Và cũng từ đây quãng đời đi học đầy khó khăn vất vả, với biết bao mồ hôi, nước mắt, biết bao nỗ lực, kiên trì rèn luyện của Ký bắt đầu. Được sự động viên giúp đỡ của gia đình, bạn bè, thầy cô giáo, Ký đã lần lượt vượt qua Tiểu học, THCS, THPT để vào được đại học. Trong quãng đời đi học, Ký đã vinh dự được gặp Bác Hồ 2 lần và được tặng huy hiệu của Bác. Nguyễn Ngọc Ký đã trở thành nhà giáo Ưu tú, hội viên Hội nhà văn Việt Nam, cống hiến cả cuộc đời mình cho sự nghiệp giáo dục, sáng tác nhiều tác phẩm thơ văn cho thiếu nhi.
Từ đâu mà cậu không chịu khuất phục trước những bài tập khó của môn thủ công? Hay có thể bơi được khi không có một đôi tay lành lặn? Có rất nhiều câu hỏi như thế được đặt ra khi đọc tự truyện này. Và câu trả lời không ở đâu khác mà chính là nghị lực, ý chí phi thường của cậu bé Nguyễn Ngọc Ký. Chính vì lẽ đó, không phải đến bây giờ mà từ trước đó, tự truyện “Tôi đi học” đã chạm đến trái tim của nhiều bạn đọc ở nhiều độ tuổi khác nhau.