Thực hiện Kế hoạch số 394/KH-UBND ngày 29/10/2014 của UBND quận Long Biên về tổ chức cho học sinh TH, THCS trong toàn Quận tham quan khu di tích lịch sử trên địa bàn Quận, sáng ngày 01/12/2016, trường THCS Cự Khối đã tổ chức cho học sinh khối 6, 7 đi tham quan 2 di tích lịch sử văn hóa địa phương - đình Tình Quang và đình Lệ Mật. Đây là cơ hội tốt để cho các bạn học sinh tìm hiểu thêm về những di tích lịch sử, danh tướng của quê hương Long Biên. Đoàn xe xuất phát tại trường lúc 7h30 phút do thầy Nguyễn Quang Thính – Chủ tịch công đoàn nhà trường làm trưởng đoàn. Điểm đến đầu tiên của thầy và trò nhà trường là đình Lệ Mật Đình được xây dựng từ đời nhà Lý.
Học sinh lắng nghe hướng dẫn viên giới thiệu về di tích đình Lệ Mật
Đình làng Lệ Mật
Tương truyền ở xứ Kinh Bắc, phủ Thuận An, huyện Gia Lâm, xã Lệ Mật, có hai vợ chồng họ Hoàng, ăn ở hiền lành, nhân đức, nhưng nhà nghèo, muộn con. Một hôm, Thái bà đến lễ ở chùa Đại Bi, thấy có một tượng đá đứng giữa cửa chùa. Bà vào thắp hương cầu nguyện xin được một người con trai giống như tượng đá thì quý hoá vô cùng. Thái bà quỳ lạy trước tượng, rồi trở về nhà. Ít lâu sau, bà có thai và sinh được một người con trai. Ông bà đặt tên là Quý Công. Năm 16 tuổi, Quý Công đã trở thành một người giỏi nghề sông nước và bắt rắn.
Vào đời Lý Thái Tông, có một nàng công chúa chơi thuyền trên sông Thiên Đức, chẳng may bị đắm thuyền, chết đuối. Vua sai quan quân mò tìm suốt cả đoạn sông vẫn không tìm thấy xác. Nhà vua rất buồn phiền, liền ra chiếu chỉ cho muôn dân, ai tìm thấy xác công chúa sẽ trọng thưởng.
Ngã ba Nhị Đuống là nơi hợp lưu của hai dòng sông, nên lúc nào cũng có sóng to gió lớn. Việc tìm kiếm đã kéo dài nhiều ngày mà vẫn không có kết quả. Giữa lúc ấy, Hoàng Quý Công người làng Lệ Mật xin yết kiến nhà vua, đảm nhận công việc khó khăn này. Với tài bơi lội, thông thạo nghề sông nước, ông lặn xuống đáy sông Thiên Đức giao đấu với loài thuỷ tặc trong vùng hợp lưu nước xoáy, tìm vớt được xác công chúa. Ông được vua khen là bậc kì tài, ban tặng vàng bạc, lụa là, gấm vóc và sắc phong làm “Thái giám nội thị tự khanh”.
Trên đường về kinh đô, đi qua Phúc Quảng môn - cửa phía Tây thành Thăng Long, thấy có khu vườn cấm đầy cỏ hoang, cây mọc tốt như rừng, Hoàng Quý Công trình tấu lên vua, xin khước từ chức quan, trả lại vàng bạc châu báu, lụa là gấm vóc… chỉ xin vua ban cho khu đất hoang phía Tây kinh thành. Nhà vua ưng thuận. Trở về làng, Hoàng Quý Công chiêu tập dân nghèo, vượi qua Nhị Hà, sang khu vườn phía Tây kinh thành, phát hoang, sinh cơ, mở nghiệp, lập nên 13 trại – gọi Thập tam trại. Đây là một khu vực rộng lớn, trù phú, giáp với hoàng thành, được bao bọc bởi Đê La Thành theo tả ngạn sông Tô Lịch, từ Bưởi đến Cầu Giấy qua Giảng Võ tới Ô Chợ Dừa.
13 trại khai hoang của người Lệ Mật, bao gồm các trại: Ngọc Hà, Hữu Tiệp, Xuân Biểu, Vĩnh Phúc, Đại Yên, Liễu Giai, Cống Vị, Cống Yên, Thủ Lệ, Giảng Võ, Hào Nam, Kim Mã, Ngọc Khánh. Ngày nay, trừ Hào Nam thuộc quận Đống Đa, hầu hết các địa danh này đều thuộc địa phận quận Ba Đình, thành phố Hà Nội.
Tại đây, học sinh nhà trường đã được tham quan, tìm hiểu về kiến trúc độc đáo cũng như lịch sử hình thành của đình Lệ Mật, chùa Lệ Mật và miếu chúa trong quần thể khu di tích.
Sau khi tham quan đình Lệ Mật, thầy và trò nhà trường tiếp tục đến với đình Tình Quang. Đình Tình Quang thuộc phường Giang Biên, quận Long Biên.
Đình Tình Quang
Đình Tình Quang được xây dựng năm 1676. Đình Tình Quang thờ 3 vị Thành hoàng Vị thần đầu tiên là Lý Bí (Lý Nam Đế - người dân Tình Quang đã trực tiếp tham gia vào cuộc khởi nghĩa của Lý Bí, gắn bó với Lý Nam Đế tới những ngày cuối cùng ở Động Khuất Liêu. Vị thứ 2 là Đinh Điền - ông cùng với Nguyễn Bặc là những vị thần khai quốc của nhà Đinh, từng có công giúp Đinh Bộ Lĩnh dẹp loạn 12 sứ quân. Vị thần thứ 3 là Lý Chiêu Hoàng - vị vua nữ duy nhất trong lịch sử Việt Nam và cũng là vị vua cuối cùng triều nhà Lý. Đình Tình Quang được biết tới là một trong những ngôi đình ở Hà Nội còn lưu giữa được những giá trị lịch sử, văn hóa có ý nghĩa thông qua những trang trí kiến trúc đặc sắc của thể kỉ 17.
Qua chuyến tham quan, các con đã tiếp thu cho mình những kiến thức bổ ích và lí thú, góp vào hành trang kiến thức của mình về di tích lịch sử văn hóa địa phương, về truyền thống đấu tranh kiên cường của cha ông. Đồng thời buổi thăm quan cũng góp phần giáo dục tình yêu nước, yêu quê hương, từ đó khơi dậy trong các con lòng tự hào và ý thức trách nhiệm xây dựng quê hương, đất nước ngày một giàu đẹp, văn minh.